De rubriek Waterjuweeltjes bevat een aantal voor u uitgelichte recente
publicaties.
Van Leeuwenhoeklezing: van rioolwater naar kraanwater
We betalen jaarlijks veel geld voor schoon water. Dat kan zeker een kwart goedkoper, als je het afvalwater slim reinigt -of beter: láát reinigen. Dat zegt TU Delft-waterdeskundige en biotechnoloog Mark van Loosdrecht. Op 25 november hield hij daar de Van Leeuwenhoeklezing over. Van Loosdrecht heeft het in zijn lezing gehad over de -voor velen- black box, van wat er gebeurt om het toiletwater dat wordt doorgespoeld, of het badwater of kraanwater dat door het putje verdwijnt, weer te zuiveren en voor hergebruik geschikt te maken. "In Delft gebeurt dat massaal, bij de waterzuivering Harnaschpolder. En door de nieuwste technieken te gebruiken, kan die massaliteit met een derde tot een kwart worden teruggebracht. En ook de kosten kunnen zeker een kwart minder." De lezing bekijken en beluisteren? Klik op | details | volledige lezing.
Klimaatmonitor 2012
Op 12 april 2010 is tussen het Rijk en de Unie van Waterschappen het Klimaatakkoord 2010-2020 afgesloten. In dit bestuursakkoord zijn de sectorbrede ambities voor klimaat en duurzaamheid vastgelegd. De focus van het akkoord is gericht op 2020. Het Klimaatakkoord vormde voor deze sector de basis voor de Lokale Klimaatagenda (LKA), waaraan eveneens alle waterschappen deelnemen. In deze Klimaatmonitor legt de waterschapssector verantwoording af over de afspraken die in het Klimaatakkoord zijn gemaakt. Meer lezen? Klik op | details | volledige tekst.
Evaluatie natuurvriendelijke oevers Lek
Zijn natuurvriendelijke oevers wel een effectieve KRW maatregel voor de Lek? Om deze vraag te beantwoorden heeft Bureau Waardenburg iov Rijkswaterstaat Oost-Nederland de resultaten van zes jaar monitoring van natuurvriendelijke oevers in de Lek op een rij gezet. Meer lezen? Klik op | details | volledige tekst.
Nieuwe sanitatie en hergebruik van fosfaat
De manier waarop we omgaan met ons afvalwater uit toilet, badkamer en keuken moet weer in het licht komen te staan van het sluiten van de kringloop. Dat betekent dat uit het menselijke afvalwater zoveel mogelijk energie, schoon water en meststoffen als fosfaat, stikstof en kalium moeten worden teruggewonnen en hergebruikt in de landbouw. Van fosfaat, dat anders nog deze eeuw dreigt op te raken, kan 27 procent van het huidige fosforgebruik in kunstmest worden gedekt uit huishoudelijk afval en afvalwater, aldus prof.dr.ir. Grietje Zeeman. Zij aanvaarde in september haar ambt als persoonlijk hoogleraar Nieuwe publieke sanitatie aan Wageningen University, onderdeel van Wageningen UR. Meer lezen? Klik op | details | volledige tekst | interview in de NRC.
Monitoringsplan baggerprojecten veenweidesloten
Hoogheemraadschap van Rijnland gaat de komende jaren in verschillende veenpolders baggeren om de waterkwaliteit te verbeteren. Het hoogheemraadschap wil graag passende meetstrategieën voor dergelijke projecten ontwikkelen om de effecten van de maatregelen te kunnen meten. Dit rapport geeft een overzicht van methoden voor het baggeren van sloten in veenpolders. Doel is de effecten van het baggeren bij het verdiepen van watergangen op de waterkwaliteit, de macrofyten en de macrofauna in beeld te brengen. Er wordt een advies gegeven voor de monitoringstrategie. In een veldformulier worden parameters voor hydromorfologie en vegetatie vastgelegd. Meer lezen? Klik op | details | volledige tekst.
Landschappen van Nederland
Nederland kent een bijzondere variatie aan landschappen. Er bestaan vaak verrassende verbanden tussen geologie, klimaatsverandering, landschapsvormen, bodem en (historisch) landgebruik. Het nieuwe boek 'Landschappen van Nederland' geeft inzicht in deze verbanden. Er was tot nu toe geen actueel naslagwerk over het Nederlandse Landschap. Het omvat zes delen: Bodem en Landschap, Tektoniek en Klimaat, IJs en Wind, Rivieren, Veen, Kust en Zee. Per type landschap wordt beschreven welke klimatologische en tektonische aspecten hebben bijgedragen aan de totstandkoming. Daarnaast wordt uitvoerig aandacht besteed aan de rol van de mens in de vorming van de landschappen. De zes delen zijn samengebracht in twee boeken. Alleen op papier. Meer lezen? Klik op | details | inhoudsopgave op uitgeversite.
Kwelonderzoek Vlijmens Ven
Gebied "Vlijmens Ven" maakt onderdeel uit van Natte Natuurparel "De Moerputten". Het Vlijmens Ven is van oorsprong een kwelgebied en is ten behoeve van de landbouw ontwaterd. Voor het behalen van de natuurdoeltypen in De Moerputten (blauwgrasland) en Vlijmens Ven (vochtig schraalland of bloemrijk grasland) is het verkrijgen van een goed grondwaterpeil van belang en het verbeteren van de waterkwaliteit. Dit rapport geeft de resultaten van een kwalitatieve analyse van grond- en oppervlaktewater in het Vlijmens Ven. Vragen die hierbij beantwoord zijn: 1. In hoeverre is er kwelwater aanwezig in de waterlopen van het Vlijmens Ven? 2. Is dit water geschikt voor de gewenste vegetatietypen in Vlijmens Ven en in De Moerputten? Meer lezen? Klik op | details | volledige tekst.
De achtergrond van het klimaatprobleem
Het PBL en KNMI hebben een notitie geschreven waarin op basis van recente literatuur wordt gepoogd in hoofdlijnen aan te geven wat de huidige stand van de klimaatwetenschap is op een aantal cruciale terreinen. Daarbij wordt aangeven met welke mate van zekerheid bepaalde uitspraken gedaan kunnen worden. Meer lezen? Klik op | details | volledige tekst | presentatie Bart Strengers (PBL): Het klimaatdebat | presentatie Wilco Hazeleger (KNMI): Klimaatverandering Stand van de wetenschap.
Perifytonfilter voor een zuiverende sloot
Bij waterzuivering in de sloot wordt vaak gedacht aan natuurvriendelijke oevers of
helofytenfilters. Beide oplossingen kunnen effectief zijn, maar het nadeel is dat deze ook
landbouwgrond kosten. Daarom ging Waterschap Rivierenland in 2010 op zoek naar
nieuwe oplossingen die zo min mogelijk ruimte in beslag nemen. Dit initiatief is genomen
binnen het Interreg IV-A initiatief 'Natuurlijke grenswateren'. Royal HaskoningDHV
kwam met het idee van de "nutriëntenval", een combinatie van het laten groeien van
perifyton en het afvangen van nutriëntenrijk materiaal in een slibvang. Dit concept is
gedurende ruim een jaar in de praktijk
getest.
Meer lezen? Klik op | details | volledige tekst.
Effecten van peilgestuurde drainage op natuur
Dit onderzoek richt zich op de effecten van peilgestuurde drainage op natuurgebieden in hoog Nederland, waar sprake is van vrij afwaterende gebieden.
De hoofdvraag van het onderzoek is: Wat is het effect van peilgestuurde drainage op natuur en in welke gevallen is peilgestuurde drainage wel en in welke gevallen is peilgestuurde drainage niet goed voor de natuur?
- In welke gevallen wordt water vastgehouden zodat de grondwatervoorraad
toeneemt en verdroging in het aanliggende natuurgebied afneemt?
- In welke gevallen wordt grondwater versneld afgevoerd waardoor de
grondwatervoorraad afneemt en verdroging in het aanliggende natuurgebied
toeneemt?
Meer lezen? Klik op | details | volledige tekst.
Waterbeheer en (adaptief) bouwen, klimaatverandering in deltastad Rotterdam
In dit rapport is onderzocht hoe deltasteden, met als pilot de stad Rotterdam, optimaal gebruik kunnen maken van deze ecosysteemdiensten en functies in waterbeheer en (adaptief) bouwen in het licht van klimaatverandering (inclusief de opgaven gerelateerd aan water, natuur, hittestress, en ruimtelijke ordening). En hoe Groene Adaptatie maatregelen effectief kunnen worden geïmplementeerd in, of gecombineerd met, lopende beleidsplannen en klimaat initiatieven om de veiligheid tegen overstromingen en kwaliteit van de omgeving te verbeteren, en tegelijk de economische ontwikkeling (havenactiviteiten) en leefbaarheid van de stad (recreatie, cultureel erfgoed) te verbeteren. Meer lezen? Klik op | details | volledige tekst.
Nederlands beleid blauwalgen en hun toxines
Het zojuist verschenen 'Current approaches to Cyanotoxin risk assessment, risk management and regulations in different countries' gaat over beleid hoe om te gaan met risico's van cyanobacterieën in recreatiewater en drinkwater in landen over de hele wereld. Watermanager en beleidsmakers kunnen met dit boek in de hand bij de buren (af)kijken hoe zij deze problematiek aanpakken. Opvallend aan de Nederlandse bijdrage is de jaarlijkse evaluatie van het gevoerde beleid en het zonodig aanpassen daarvan. De afgelopen jaren heeft dat geleid tot een verschuiving van toxines meten naar het monitoren van cyanobacteriecellen. Op die manier zou een betere risicoschatting van recreëren in oppervlaktewater gedaan kunnen worden. De Nederlandse bijdrage staat op p. 82-96. Meer lezen? Klik op | details -hoofdstuk | volledige tekst -boek.
Emissieroutes van gewasbeschermingsmiddelen naar oppervlaktewater
Nog steeds worstelen waterschappen en drinkwaterbedrijven met te hoge gehaltes aan gewasbeschermingsmiddelen in het water. De stakeholders -van landbouw en industrie tot waterwereld- willen de knelpunten oplossen. Dat willen ze bereiken door de emissieroutes vast te stellen en door effectieve maatregelen te borgen via het project Water ABC. Als eerste stap hebben experts van Wageningen UR, DLV Plant en CLM de belangrijkste emissieroutes in de open teelten vastgesteld. Het rapport presenteert de routes in posters en aansprekende schema's die voor iedereen beschikbaar zijn. Meer lezen? Klik op | details | volledige tekst | 5 posters | nieuwsbericht | artikel in H2O.
Reddingsplan voor Europese rivierkreeft
Om de Europese rivierkreeft (Astacus astacus) uit de gevarenzone te halen is een visie opgesteld om te komen tot herstel van deze bedreigde soort in Nederland in duurzame populaties. Deze visie bestaat uit vier V's, namelijk Vaststellen, Veiligstellen, Versterken en Veilige leefgebieden. Belangrijk element daarbij is het vergroten van de populatie door gerichte kweek. Ook moeten er ten minste tien locaties komen waarin de Europese rivierkreeft zich blijvend kan vestigen. Na het realiseren van deze tien locaties zal de rivierkreeft in minimaal twee beeksystemen worden geherintroduceerd. Meer lezen? Klik op | details | volledige tekst | reportage van TV Gelderland over de laatste vindplaats van Europese rivierkreeften in Nederland (youtube).
Maatschappelijke perspectiefverandering en rivierbeheer
Rivierbeheer is mensenwerk en kan op verschillende manieren vorm krijgen. Wat wij momenteel de beste manier vinden, hangt ondermeer af van ons perspectief. Dit perspectief kan echter veranderen waardoor ook ons idee over goed rivierbeheer en draagvlak voor oplossingsrichtingen verandert. De vraag is dus: hoe kunnen we meer grip krijgen op maatschappelijke perspectiefverandering? En is er een strategie die niet alleen onder verschillende klimaatscenario's, maar ook onder verschillende toekomstige perspectieven draagvlak behoudt? Hoe definiëren we een dergelijke strategie? Deze Engelstalige dissertatie neemt de lezer mee op een reis door het verleden, heden en de toekomst van Nederlands rivierbeheer en richt zich daarbij vooral op veranderende perspectieven en draagvlak. Meer lezen? Klik op | details | volledige tekst.
We zijn al goed op weg in 2013. De Hydrotheek
gaat er een goed jaar van maken! Om te beginnen met deze Hydrotheek
nieuwsbrief, vol met waterjuweeltjes. Veel leesplezier!
Recentelijk hebben de zuidelijke waterschappen en provincies de Handreiking Ontwikkeling Waterlopen (HOW) opgesteld. De Handreiking bestaat enerzijds uit een procesaanpak voor projecten en anderszijds uit technische instrumenten voor ontwerp, inrichting en beheer van waterlopen. Deze Handreiking is bedoeld voor iedereen die bezig is met beekherstelprojecten en inrichting van andere waterlopen volgens Kaderrichtlijn Water doelstellingen. Meer lezen? Klik op | 
Waterkwaliteitsprojecten komen op diverse plaatsen in Nederland in de knel, maar
ongeacht de economische situatie dienen gemeenschapsgelden goed overwogen te
worden aangewend. Een nuttig middel hierbij is een kosteneffectiviteitsanalyse (KEA), omdat het berekent hoe een beoogd effect met minimale kosten is te
bereiken. In dit artikel presenteren de auteurs hun visie op de KEA als wetenschappelijk onderbouwd, inzichtgevend
instrument voor afwegingen in het waterkwaliteitsbeheer. Meer lezen? Klik op | 
Met als ondertitel: resultaten van een enquête onder waterbeheerders en
provincies. Dit rapport geeft de resultaten van een enquête naar de ervaringen van waterbeheerders en provincies met het Blauwalgenprotocol 2010. Op grond van deze ervaringen worden aanbevelingen gepresenteerd om het protocol te verbeteren. Meer lezen? Klik op | 