Staff Publications

Dit rapport geeft beoordelingsformulieren (‘formats’) voor Natura 2000-habitattypen en leefgebieden van soorten van de herstelprogramma’s voor bos en heide & stuifzand op de Veluwe. De criteria sluiten aan op de systematiek van Standaardgegevensformulieren. Streefbeelden voor de omvang en het goed functioneren van habitattypen en populaties van soorten worden onderbouwd. De beoordeling van landschappelijke positie en abiotische randvoorwaarden van habitattypen en leefgebieden is gekoppeld aan een nieuw vervaardigde Landschappelijke Bodemkaart van het Natura 2000-gebied Veluwe. Kenmerken van de beoordelingsklasse Goed voor habitattypen vormen een referentie voor ‘natuurlijke’ processen en relaties met bijbehorende structuur. Deze kenmerken zijn nodig voor duurzame instandhouding van habitattypen en populaties. De beoordelingsklasse Optimaal voor geschiktheid van leefgebied en duurzaamheid van populaties correspondeert met toplocaties. Er is een leidraad uitgewerkt voor het in kaart brengen van knelpunten, kansen en maatregelen voor herstel. Deze leidraad kan samen met de beoordelingsformats worden gebruikt tijdens deelgebiedssessies met terreinbeheerders.

DNA barcoding of Dutch collections of Ptychostomum rubens (Mitt.) Holyoak & N. Pedersen as understood in modern Floras revealed two distinct taxa. A morphological study of these specimens recognized several characters which can be used for identification. Ptychostomum rubens as well as its synonym Bryum bomanssonii Lindb. are lectotypified here. These lectotypes, and hence these two taxa, belong to the same morpho-molecular species.The other species is described here as a new species: Ptychostomum touwii Bijlsma, Kruijer & M. Stech. A key to these two species and the closely related P. bornholmense (Wink. & R. Ruthe) Holyoak & N. Pedersen is given.Their distribution and ecology in the Netherlands are briefly discussed. Ptychostomum rubens is a widespread species in the Netherlands, occurring on disturbed, base-rich, often calcareous and nutrient-rich soils, whereasP. touwii is calcifuge and prefers disturbed, less nutrient-rich, sandy soils and loams. The distribution range of the latter species needs to be clarified yet. After studying material from the South American species Bryum subapiculatumHampe, B. dentiferum Hampe, and B. rubrinerve Cardot & Broth., we propose to exclude these species from the species concept of B. microerythrocarpum Müll.Hal. & Kindb. awaiting further molecular research of this variable species complex. Since, based on previous molecular research, B. subapiculatum is recently classified in the genus Imbribryum N. Pedersen and B. subapiculatum and B. microerythrocarpum are closely related, we also make the new combination Imbribryum microerythrocarpum (Müll.Hal. & Kindb.) Bijlsma, Kruijer & M. Stech.

In oude heide is veel koolstof en stikstof vastgelegd in de organische bodemlagen. Zelfs sterk verhoogde stikstoftoevoer doet het heidesysteem nauwelijks lekken: er spoelt ook dan vrijwel geen nitraat of ammonium uit naar dieper grondwater. Echter, ernstige verstoringen zijn een risico voor het vrijkomen van deze stikstof, zoals extreme droogte. Om dit te onderzoeken is een laboratoriumexperiment uitgevoerd, aangevuld met veldmetingen na de extreem droge zomer van 2018. Het blijkt dat de N-huishouding ernstig verstoord is door extreme droogte met zeer hoge concentraties beschikbaar ammonium en veel nitraatuitspoeling als gevolg.

The Dutch forest reserves network encompasses about 60 forest reserves representing all major forest types in the Netherlands. The reserves were designated between 1983 and 2000. The present Access-database presents all measurements (mostly between 1982 and 2005) on trees and regeneration in circular sample plots throughout the reserves and in a one ha rectangular core area in each reserve. The data set also includes map data at the reserve level (such as reserve boundaries, samples plots and core areas) and of GIS files derived from tree measurements in the core area.

In de Natura 2000-gebieden in het Heuvelland worden habitattypen en andere natuurwaarden op hellingen in randzones grenzend aan landbouwpercelen negatief beïnvloed door de toestroom van voedselrijk water en sediment. Bij intensieve vormen van erosie kunnen natuurwaarden in de gebieden zelfs verdwijnen. In 2016 is vanuit het OBN (Ontwikkeling en Beheer Natuurkwaliteit) onderzoek uitgevoerd naar erosievormen nabij en in Natura 2000-gebieden en naar maatregelen waarmee negatieve effecten kunnen worden voorkomen of gestopt. Dankzij een periode met zware hoosbuien in de zomer van 2016 konden alle vormen van erosie in het veld goed bestudeerd en in samenhang beschreven worden. Dit artikel is een samenvatting van de gepubliceerde onderzoeksresultaten.