Over Was smelten.
In het maandblad van November komt eene vraag voor van een imker, die moeilijkheden heeft met het smelten van zijn oude raten en wasafval, n.l. wat de kleur betreft. Ik twijfel niet of het antwoord van den Redacteur is afdoende. Ik weet echter bij ervaring uit mijne omgeving, dat het smelten van oude raten en wasafval steeds een minder aangename bezigheid is, terwijl het succes niet altijd evenredig is aan de moeite die men er aan besteedt, reden waarom ik gaarne nog een enkel woord wensch te zeggen omtrent deze kwestie.
Ik heb geen ervaring met het smelten van groote partijen — honderden kilo's — doch wat ik zoo al eens hoorde en zag van oude imkers, als ze bezig waren met groote zware persen, dan blijf ik bij mijne conclusie dat het een werkje is, waarvan het succes lang niet altijd evenredig is aan de bestede moeite.
Na lezing van het antwoord van den heer Hootsen, zie ik de fouten. Nu is het voor den doorsneê-imker met 10 — 20 volken niet altijd mogelijk een duren koperen wasketel aan te schaffen en als er toevallig geen geëmailleerd fornuis is, gaat men in den regel maar weer tot de oude teleurstellende methodes over.
Ik ben lid van de Afd. Amsterdam, bij welke afd. de goede gewoonte bestaat zooveel mogelijk gemeenschappelijk in te koopen. De aanschaffing van een wassmelter was reeds meermalen besproken. Een onzer leden, de heer E. Jahn, — bij de deelnemers aan den 1en Ned. Imkersdag bekend, voorzoover ze in de gelegenheid waren kennis te maken met hem en de door hem geconstrueerde kast, op het bijenpark van de afd. — kwam eenige maanden geleden terug uit het buitenland met het bericht op de Bijenteelt-tentoonstelling te Hamburg een eenvoudigen wassmelter te hebben zien werken. Met dit apparaat waren alle bezwaren, verbonden aan het smelten van wasafval, zoo goed als opgeheven.
Het afd. bestuur heeft dan ook niet lang geaarzeld, maar direct tot de aanschaffing besloten. Of eigenlijk ging het zoo: op de vraag van den voorzitter, wie van de leden gebruik wilde maken van den aan te schaffen wassmelter, meldden zich ongeveer 20 leden aan; deze leden betaalden per lid ƒ 1.—, en het apparaat werd omgaand besteld. Hoewel feitelijk nu nog eigendom van de leden die er hun gulden voor betaalden is het toch de bedoeling later het apparaat aan de vereeniging over te doen, opdat ieder lid er gebruik van kan maken.
Het was n.l. koort vóór den 1en Ned. Imkersdag en de kas was leeg; toch wilden we gaarne den bezoekers aan het bijenpark onzen nieuwen wassmelter in werking laten zien, en op deze wijze kwamen we, zonder de kas direct te bezwaren, in het bezit van den wassmelter, evenwel ....... helaas een paar uur te laat om onzen gasten de werking te kunnen laten zien. Dat was jammer, want eeen groot aantal imkers had dit jaar geen teleurstelling ondervonden met het omsmelten van hunne raten; natuurlijk vooropgesteld, dat ze zelf zoo een wassmelter hadden aangeschaft, of hun bestuur opdracht hadden gegeven voor rekening van de afdeeling zulks te doen, desnoods volgens het voorbeeld van de afd. Amsterdam.
Hierbij volge een kleine beschrijving van het toestel. In Duitschland draagt het de voor onze vredelievende Nederlandsche ooren minder aangenaam klinkende naam „Kanon" - Waskanon —. Welnu, vredelievender kanon zal er nog wel nimmer in Duitschland gemaakt zijn. Het uiterlijk heeft inderdaad wel iets van een kanon. Het onderste gedeelte is de waterketel, die op een fornuis, petroleumstel of gascomfoor geplaatst kan worden. Dwars hierover ligt de bus die door eenige gaatjes de stoom uit den ketel ontvangt en waarin zich een cylinder bevindt die rondom geperforeerd is.
Deze geperforeerde cylinder wordt volgestopt met oude raten, of wasafval, het water wordt tevoren aan de kook gebracht, een pan met heet water onder het gootje geplaatst, en .... al spoedig vloeit de gele was met een dun straaltje uit den smelter, in het warme water. Af en toe kan de cylinder een beetje omgedraaid worden, dit bevordert het sneller afloopen van de was. Als men na eenigen tijd bemerkt, dat slechts waterdroppels uit het gootje te voorschijn komen, kan men gerust rekenen, dat er geen was meer in zit en kan de cylinder geledigd worden. Men is gewoonlijk verbaasd als men ziet hoe weinig afval in den cylinder overblijft.
Er bevindt zich nog een stamper bij het toestel, om desnoods de restanten nog wat na te persen, doch ik heb ervaren dat het geheel overbodig is. Aanbeveling verdient het een dag te voren de oude raten in water te laten weeken, dit bevordert het sneller loslaten van de in de cellen aanwezige cocons en stuifmeelresten. De was komt absoluut zuiver voor den dag en is zonder uitzondering geel van kleur. Het is een mooi werkje voor de lange winteravonden, als de kachel toch brandt; want dit is juist het mooie: er ontstaat absoluut geen stank, en het kan dus best in de huiskamer of keuken plaats hebben zonder onaangenaamheden te verwekken bij de overige huisgenooten. M.a.w. bovenstaand „kanon" bewaart den vrede in huis, het wassmelten wordt een aangename bezigheid en onze Redacteur wordt niet meer lastig gevallen met de vraag: „Hoe krijg ik mooi geel was van mijne oude raten?"
Het bestuur van de afd. Amsterdam is ongetwijfeld bereid aan belangstellenden nadere inlichtingen te verstrekken.