Februari `35
HET PERSEN VAN HONIG EN WAS.
Nu we toch aan 't persen geweest zijn in sommige van onze voorgaande „Groentjes" (kunstraat) zo zullen we nu maar verder persen wat er in onsbedrijf te persen valt en wel honig en was. Waar het persen van kunstraat meer van jongere datum is en alleen maar door sommige mobielimkers (kast- en boogkorfimkers) uitgevoerd wordt, daar is het honig- en waspersen al eeuwen lang bekend en gebeurt ook op elke bijenstand van betekenis.
Het persen van honig.
De wijze waarop dit geschiedde en nog gebeurt is. zeer verschillend evenals de inustrumenten (persen) waarmee geperst wordt. Vermoedelijk is de vervaardiging hiervan meestal volgens het ontwerp van den imker zelf, waardoor ook te ver klaren is, dat er zo'n grote variatie in voorkomt. Eén zaak hebben ze echter allen gelijk n.l. een stevig geconstrueerde ruimte waarin de te persen massa komt.Hierop wordt een zo groot mogelijke druk uitgeoefend b.v. door middel van hefboom, schroef (ven) pomp e.m.a.
De richting, van waaruit de druk wordt uitgeoefend, kan zijn van boven naar beneden (positief geotropis) of omgekeerd van beneden naar boven (positief heliotropis). Ook worden persen aangetroffen met een zijdelingse (horizontale) druk, alhoewel deze naar mijn mening in de minderheid zijn. De ruimte waar de te persen massa in komt bevindt zich meestal in een gedeelte van een boomstam doordat hierin een gat is gehakt. Soms is deze ook gemaakt van stevige houten planken of battings, die door ijzeren banden samen worden gehouden. Gemakshalve zullen we deze ruimte waarin geperst zal worden de persruimte noemen. Aan de onderkant van de persruimte zijn een of meer gaten geboord, waardoor de geperste honig kan wegvloeien.
In deze persruimte komt nu de honig, die vooraf of tegelijkertijd in een stevige maar poreuze zak (perszak) wordt gedaan. Deze perszak moet van zodanige stevigheid zijn, dat ze de druk, die er op wordt uitgeoefend, kan weerstaan. Een eis, die aan een goede pers gesteld moet worden is, dat de honig, die door. De perszak naar buiten komt, zich zo snel en gemakkelijk als dit mogelijk is, kan verwijderen, opdat de zak gedurende het persen steeds poreus blijft en de honig aan de buitenkant der perszak geen druk hierop uitoefent. Om zoveel mogelijk aan deze eis te voldoen, wordt de persruimte bekleed met houten planken (persplanken) welke voorzien zijn van vele kleine gaatjes, die weer in verbinding staan met groeven waardoor de uitgeperste honig naar het uitvloeigat kan lopen. In de bodempersplank zijn de groeven vaak iets groter omdat daar de meeste honig moet passeren, De ie gebruiken perszakken worden veel door de imkers zelf vervaardigd hetzij van sterke jutezak (bloemzak) of van een persdoek zoals deze op sommige jam of ciderfabrieken gebruikt worden. Ook worden de perszakken wel gehaakt of gebreid of geweven van touw of visserskoord.
(Wordt vervolgd)