50 Miljoen bijen voor rheumatiekbestrijding.
(Uit een artikel van Anton Lübke in "Die Umschau", Frankfort a.d. Main, 31 Mei 1936).
Van oudsher verklaren de ijmkers, dat bijengif baat geeft tegen rheumatiek. In verband met dit oude volksgeloof heeft de directeur van het pharmacologisch instituut te Würzburg, professor Flury, een onderzoek ingesteld, waarbij hem bleek, dat 58% van alle ijmkers die aan rheumatiek leden, door het werk in de bijenkorf volkomen genezen en 29% aanzienlijk beter geworden zijn. In het verloop van dit onderzoek ging men er toe over, de patiënten niet langer eenvoudigweg door bijen te laten steken, een procedé, dat met wat al te veel pijn gepaard gaat - doch streefde men er naar, door te bestuderen hoe bijengif samengesteld is, en met gebruikmaking van natuurlijk bijengif geneeskrachtige zalven te bereiden. Een der leerlingen van professor Flury, dr. K.A. Forster, slaagde er inderdaad in, een dergelijke zalf, waarmede men zich moet inwrijven, te vervaardigen. Terloops zij hier vermeld, dat bijengif verwant is met slangengif.
Onlangs vestigde in het Zwitserse weekblad voor geneeskunde (1936 afl. 11) de privaat-docent D.E. Frauchiger de aandacht op proeven met een ander praeparaat van bijengif, "Apricur" geheten, dat ingespoten wordt. Het voordeel boven de oude methode van zich door bijen te laten steken is gelegen in de omstandigheid dat de toediening op volkomen hygiënische wijze kan plaats vinden. Behalve bij rheumatische aandoening van gewrichten kan deze behandeling ook bij ischias, spit en zenuwontsteking toegepast worden.
Het spreekt vanzelf, dat de doses, die ingespoten moeten worden, alsmede de tijdruimten tussen de injecties nauwkeurig door den arts moeten worden vastgesteld en dat zij aan het stadium der ziekte aangepast moeten worden. Indien na een kuur van 5 à 8 injecties nog geen algehele genezing, doch niettemin aanzienlijke beterschap ingetreden was, dan kon men er zonder bezwaar een tweede en een derde kuur op laten volgen. Trad daarentegen na de eerste kuur generlei beterschap aan de dag, dan bleek het niet de moeite waard te zijn, deze wijze van behandeling voort te zetten; het geval leende zich dan niet voor de behandeling met bijengif.
In het merendeel der gevallen, waarin de patienten op het praeparaat reageerden, bleek reeds na de vierde of vijfde injectie een verbetering in de toestand te zijn ingetreden, hetgeen zich openbaarde in een mindere pijnlijkheid en betere bewegelijkheid der gewrichten.
Bij de behandeling behoort nauwkeurig acht geslagen te worden op eventueel zich voordoende bijverschijnselen; eventueel is het dan beter, de behandeling tijdelijk te staken. Er bestaat echter geen twijfel aan dat de behandeling met bijengif - hetzij in de vorm van zalf, hetzij door injecties - in bepaalde rheumatiekgevallen genezing brengt.
Hoe verkrijgt men nu het benodigde bijengif?
Te dien einde is in de laatste jaren in de nabijheid van Ulm een grote bijen-kwekerij gevestigd. Deze onderneming legt zich uitsluitend toe op de winning van bijengif, niet op die van honing of was. Aan de rand van beschut liggende bosweiden en in de nabijheid van boomgaarden strekken zich lange rijen bijenkorven uit, die al naar gelang van het jaargetijde 600 tot 1200 bijenzwermen herbergen.
In de lente, in de tijd dus van de eerste bloei, neemt het werk der ijmkers een aanvang. De 600 zwermen, die overwinterd zijn, worden al vroeg in het voorjaar met behulp van honing en suikerwater tot een snelle vermenigvuldiging geprikkeld. Zodoende hebben de 5000 à 10.000 werkbijen, die een zwerm telt, zich binnen enkele weken tot wel 60.000 stuks vermeerderd. Midden in de zomer tellen de 1200 volken derhalve naar schatting 50 millioen bijen.
Zodra de tijd voor het uitvliegen aangebroken is, maken de "bijenmeisjes" in de farm met haar werk een aanvang. In lange rijen zitten zij voor de korven, van het hoofd tot de voeten zorgvuldig ingepakt. In haar geschoeide hand houden zij een pincet, waarmede zij naar de dieren grijpen. Deze steken in speciaal gepraepareerd papier, dat het gif van omstreeks 200 bijen kan absorberen.
Er is een buitengewone mate van handigheid voor nodig om de dieren met vaste, zekere greep te kunnen grijpen en vooral er de goede bijen uit te kunnen kiezen, want niet iedere bij is geschikt voor het winnen van gif. De bijenmeisjes moeten goed op de hoogte zijn met de bijenteelt. Zij moeten in staat zijn na te gaan, welke bijen de jongen groot brengen, welke de naar huis terugkerende bijen het stuifmeel afnemen, welke bijen als poortwachters dienst doen, welke voor het vergaren van honing zorgen enz. Met al deze dingen moet een bijenmeisje vertrouwd zijn, wil zij - zoals bij velen harer het geval is - in staat zijn elke dag het gif van 6000 bijen af te leveren.
Vervolgens wordt het bijengif met behulp van speciale procédé's en na nauwkeurig onderzoek aan het gepraepareerde papier onttrokken en verder verwerkt. Een derde gedeelte van het verkregen praeparaat wordt, hetzij als grondstof, hetzij als afgewerkt product (zalf), als kostbaar uitvoerartikel naar het buitenland verzonden.
DEN HAAG. A. S.