Herdenking Jan Swammerdam


Op 12 Februari j.l. vond in het Groot-Auditorium der Leidse Universiteit de plechtige herdenking plaats van het feit, dat voor 300 jaar Jan van Swammerdam, discipel van deze Hogeschool, geboren werd.
De rector-magnificus, Prof. Dr. J. van der Hoeve, hield een inleidend woord, waarna de Voorzitter der Koninklijke Academie voor Wetenschappen, Prof. Dr. J. Huizinga, de betekenis voor de Wetenschap van Swammerdam besprak.
De herdenkingsrede werd uitgesproken door Dr. A. Schierbeek. Deze begon met hulde te brengen aan Dr. Boerhave, die niet alleen er voor zorgde, dat de geschriften van Swammerdam, die in Frankrijk terecht waren gekomen, in ons Vaderland terugkwamen en als Bijbel der Natuur (de titel is van Boerhave) uitgegeven zijn, maar hij voorzag dit boekwerk van een uitstekende biografie van Swammerdam, die sprekers werk zeer verlichtte.
Swammerdam heeft de tijd afgesloten waarin men meende, dat de bijen en andere insecten uit rottende cadavers zouden ontstaan. Zijn studie van onze bijen bracht zijn zwak lichaam een ernstige knak toe en de onderzoekingen der fijne onderdelen bedierven zijn ogen.
Aan het einde der rede nodigde de spreker de aanwezigen uit de Swammerdam-tentoonstelling in het Nederlands Historisch Natuurwetenschappelijk Museum te bezoeken. Uit het bezit van dit Museum en de Universiteitsbibliotheek waren talrijke boeken en geschriften van Swammerdam tentoongesteld. De Bijbel der Natuur en de andere werken van S. vormden het hoofddeel, benevens enige handschriften, o.a. de brief waarin hij aan zijn vriend en beschermer Thavenot "de Almachtige vinger Gods in de gedaante van de Anatomie van de Luys" zendt. De originele tekening van de eierstokken der moer (waarvan in ons Januari-nummer een afdruk staat) lag naast het portret dat Swammerdam heet voor te stellen, maar hetgeen vals is en een onderdeel is van de Anatomische les van Prof. Tulp (1637). Een portret van Swammerdam bestaat niet. Verder waren er talrijke boeken van zijn tijdgenoten, die het zelfde onderwerp als hij onderzochten en die hij in zijn geschriften herhaaldelijk aanhaalt, o.a. Goedaert, Harvey e.a.
Een en ander was een waardige herdenking van dezen groten onderzoeker, aan wien wij, moderne imkers, met eerbied kunnen terugdenken.
JéKAVé,