Raad voor beginners.
In December moet onze bijen zo volkomen mogelijk rust worden gewaarborgd. Storingen van welke aard deze ook mogen zijn (kippen, katten, een door de wind heen en weer bewogen deur of raam van de bijenstand enz.), moeten worden voorkomen. Iedere storing veroorzaakt namelijk beweging in de bijentros en warmte-ontwikkeling, waarvoor voedsel moet worden opgenomen. De onverteerbare resten van dit onnodig opgenomen voedsel zullen, wanneer de winterzit lang duurt, de einddarm onnodig belasten, terwijl bovendien meer voedsel gebruikt wordt, zodat er in het voorjaar een tekort zou kunnen ontstaan.
Sommige imkers menen in het uitvliegen der bijen gedurende de winter door gunstige weersomstandigheden eveneens een storing te moeten zien. Dit is echter onjuist. Wanneer de bijen door gunstig weer kunnen uitvliegen, moeten we dit toejuichen, omdat ze zich dan tevens kunnen ontlasten. De totale winterzit wordt daardoor in een aantal kortere perioden verdeeld.
Wel is het nadelig, dat de bijen soms uitvliegen, nadat er sneeuw gevallen is. Vele terugkerende bijen vallen dan namelijk voor de stand in de sneeuw, waardoor ze verkleumen en sterven. We kunnen dit voorkomen door bij sneeuwval de vlieggaten af te schermen, zodat er minder licht in de woningen kan binnendringen en door voor de bijenstand over een strook van circa 1½ meter breedte de sneeuw te verwijderen.
Ook verdient het aanbeveling de sneeuw van de vliegplanken van de kasten te verwijderen. Op zichzelf is deze sneeuw niet schadelijk, omdat ze voldoende lucht voor de bijen doorlaat. Wanneer echter na dooi weer opnieuw vorst intreedt, kan de half gesmolten sneeuw tot een harde korst bevriezen, waardoor de vlieggaten zouden kunnen worden afgesloten.
De lange winteravonden kan de imker nuttig besteden tot het uitbreiden van zijn kennis op het gebied der bijenteelt. Men bezoeke zoveel mogelijk de vergaderingen, lezingen, cursussen en praatavonden, die door de afdeling georganiseerd worden. Een veel te groot aantal imkers neemt niet of te weinig actief aan het verenigingsleven deel.
Ook het lezen en bestuderen van boeken is zeer aan te bevelen. Van de Bibliotheek der Vereniging kunnen de leden gratis gebruik maken. De toezending der boeken geschiedt portvrij, zodat alleen de vracht voor de terugzending door de lezer behoeft te worden betaald. De catalogus van de Bibliotheek is tegen betaling van 20 cent (giro 38891 of postzegels) verkrijgbaar bij de bibliothecaris de Heer L. P. van Rhijn p/a Bibliotheek der Landbouwhogeschool te Wageningen.
Wanneer we terugzien op het afgelopen jaar dan moeten we constateren, dat de resultaten der bijenteelt over het algemeen ongunstig waren. In het voorjaar kwam vrij veel nosema voor. Enkele imkers verloren hierdoor zelfs hun gehele bijenstand. Ook kwamen vele volken zeer verzwakt uit de winter, waarschijnlijk wel tengevolge van de slechte heidedracht in het voorafgaande jaar 1938.
Voor vele imkers was het een tegenvaller, dat vrijwel alle koolzaadvelden waren afgevroren, zodat er zo goed als geen koolzaadhoning geoogst kon worden.
De weersomstandigheden gedurende de fruitbloei waren vrij gunstig, zodat de voorjaarsontwikkeling vlot van stapel liep en de meeste volken zich prachtig herstelden. Door de droogte in de voorzomer (b.v. van 20 Mei tot 10 Juni) werden echter de vooruitzichten voor de zomerdracht zowel als voor de heidedracht zeer slecht. Beide drachten. moeten dan ook in de meeste delen van ons land als volkomen mislukt beschouwd worden.
Een gunstige uitzondering hierop maakte het weidegebied van midden Friesland (de omgeving van Bolsward, Sneek), waar de zomerdracht goed was. Hier werden ook op grotere standen gemiddelden bereikt van 30 pond klaverhoning per volk.
In enkele delen van de Gelderse Achterhoek was de dracht op de korenbloem matig, terwijl sommige imkers in de bosrijke streken van. ons land zoals Nijmegen, Arnhem, Soest, Amersfoort, Twente enz. nogal wat bladhoning oogsten. Van deze laatstgenoemde honing is de kleur bruin-groen tot bruin-zwart. Het is merkwaardig, dat deze honing: in ons land ook door de imkers ten opzichte van de bloemenhoning als minderwaardig beschouwd wordt, terwijl ze in andere landen zoals in Duitsland en in Zwitserland als volkomen gelijkwaardig aan de bloemenhoning verkocht wordt en soms zelfs een hogere prijs opbrengt.
Ondanks de gunstige weersomstandigheden gedurende de dracht werd op de heide weinig honing gehaald. Zeer enkele uitzonderingen daargelaten, is er geen raathoning geoogst. De meeste imkers waren reeds blij, wanneer ze uit de buitenramen van de broedkamer wat slingerhoning konden oogsten. Velen echter moesten na de heidedracht vaststellen, dat hun volken in gewicht waren verminderd. We moeten wel aannemen, dat de bovengenoemde droge periode in de voorzomer de oorzaak van deze slechte heidedracht geweest is.
Tenslotte nog iets over het oplossen van de gedenatureerde suiker.
In het Octobernummer raadt de Redacteur in een "noot" aan, de suiker op te lossen in koud water. Met deze raad kan ik het niet eens zijn. Ik acht het practisch onmogelijk met koud water een voldoend geconcentreerde oplossing te krijgen. Vooral is dit ondoenlijk voor imkers, die een stand van 50 of 60 of meer volken hebben te verzorgen. Deze moeten 4 à 5 of nog meer balen suiker à 100 kilo oplossen. Wanneer zij hiervoor koud water gebruikten, zou dit te veel tijd kosten. Indien het gebruikte denatureringsmiddel inderdaad zo schadelijk voor de bijen zou zijn, dat het nodig was zijn toevlucht te nemen tot een dergelijke tijdrovende maatregel, dan zou volgens mijn mening dat denatureringsmiddel volkomen ongeschikt zijn.
Ik blijf dus bij mijn raad de suiker op te lossen in heet of ten hoogste kokend water, doch in geen geval de oplossing te laten doorkoken.
E., L.
Noot Red.
Aanvankelijk stond ik tegen koud oplossen even sceptisch als de schrijver van deze artikelen, hoewel mij dit al voor een tiental jaren geleden door wijlen dhr. Frankenhuis werd aangeraden. Nu de nood drong, paste ik deze manier toe en ... het viel verbazend mede. Peper en vooral scherpe peper (Cayenne) lijkt me inderdaad een zeer ongeschikt middel voor de bijen.
RED.