OUDE FRUITRASSEN.
Wie
zich interesseert voor oude fruitrassen komt al spoedig tot de ontdekking dat
het determineren van vruchten een probleem is.Boeken met goede afbeeldingen en
gedetailleerde beschrijvingen van wat er in onze streken geteeld werd, zijn
alleen nog maar antiquarisch te koop. Ze zijn schaars en duur.
Tot de allerbelangrijkste kunnen we rekenen:
- "Nederlandsche Fruitsoorten", uitgegeven door de Nederlandsche Heidemaatschappij in 1942.
- "De Nederlandsche Boomgaard", uitgegeven door de Vereniging tot Regeling en Verbetering van de Vruchtsoorten in 1868.
- "Pomologie of Kennisse der Vrugten" Johann Hermann Knoop in 1740 en latere jaren.
Sinds
jaren heeft de NPV, door het beschikbaar stellen van fotokopieën, deze
publikaties voor een breder publiek toegankelijk gemaakt. De kwaliteit van de
gekopieerde afbeeldingen was echter aanmerkelijk minder dan die van de originelen.
Toen de digitale grafische techniek beter werd en de apparatuur daarvoor
goedkoper, besloot ik de afbeeldingen van
"Nederlandsche Fruitsoorten" als gedetailleerde computerbestanden op
te slaan. Daarna ontstond al snel het plan het hele werk op een interactieve CD-Rom
te zetten. Op de grote tentoonstelling van de NPV in oktober 1998 werd een
kleine proefversie, met 15 rassen van "Nederlandsche Fruitsoorten",
gedemonstreerd. De belangsteling daarvoor bleek zo groot dat besloten werd de CD
door de NPV te laten uitgeven. Inmiddels heeft een groot aantal Fruitsoorten CD's hun
weg naar fruitenthousiasten gevonden en hoorde ik regelmatig de vraag:
"Wanneer komt één van de andere boeken?"
Die vraag is nu beantwoord: de CD zit in uw computer en ik hoop dat u er veel plezier
aan zult beleven!
Sinds het maken van de Heidemij - CD heeft de ontwikkeling van computers en software niet stilgestaan. Deze Boomgaard - CD heeft daar ook van meegeprofiteerd. Door het gebruik van nieuwere programma's is de scherpte van de afbeeldingen sterk verbeterd.
Tijdens een werkdag in de collectietuin "Fruithof Frederiksoord" bood de heer Frits P. Doornenbal aan een Engelse vertaling van "De Nederlandsche Boomgaard" te maken ten behoeve van onze buitenlandse collega's. Dit idee vond veel bijval, en dankzij hem is de CD nu tweetalig.
Bij het maken van een gebruiksversie van antieke boeken moet een compromis gevonden worden tussen twee uitersten:
- Volgens de ene visie moet het een zo getrouw mogelijke kopie van het origineel worden. De 'antieke' geur mag niet verloren gaan.
- Daar tegenover staat dat een gebruiker bij het determineren snel moet kunnen bladeren en de gewenste informatie optimaal gepresenteerd moet krijgen.
Alleen al het feit dat de bladspiegel van een boek verticaal en een
computerscherm horizontaal is maakt keuzes en aanpassing van de lay-out noodzakelijk. Toch is geprobeerd het originele karakter van het boek zoveel mogelijk te
bewaren. Bijvoorbeeld door het handhaven van de initialen (versierde
beginletters) in de tekst en het opnemen van de originele platen met
'bladermogelijkheid'.
Weggelaten is daarentegen de lijst van intekenaren.
Aan het tot stand komen van deze CD hebben in belangrijke mate bijgedragen:
- Het Terra College locatie Frederiksoord door het beschikbaar stellen van hun exemplaren van "De Nederlandsche Boomgaard" voor het maken van de opnames.
- De "Netherlads Creative Services B.V." te Nunspeet, in het bijzonder de heer A3 Lagerwerf. Door hun advies kan de CD ook op Apple - Macintosh computers worden gebruikt.
- Diegenen die tijdens de proeffase fouten en onvolkomenheden hebben ontdekt en gerapporteerd.
Coen M. Ballintijn. Paterswolde, juli 2000.