Simon Schijnvoet (1652-1727), amateur-ontwerper en verzamelaar

Op 18 februari 1728 werd in het Aalmoesseniersweeshuis te Amsterdam een 'uytmuntende Party Tekeningen en Prenten waar onder een groot getal gebonden Werken, Schoon van druk, Sindelijk bewaart, e n Fraay geschikt' als nalatenschap van Simon Schijnvoet geveild.[1] In de catalogus komt werk van een Withoos voor. Het zijn naar alle waarschijnlijkheid de zeven tekeningen van Alida Withoos die liggen in het Konst-boeck van Simon Schijnvoet, dat zich nu bevindt in de Bibliotheek Wageningen UR. Simon Schijnvoet was een veelzijdig, 'self-made' man die als collectioneur, amateur-(tuin)architect en -ontwerper op vele tereinen actief was.[2] Schijnvoet werd geboren in den Haag in 1652 en daar opgeleid tot zadelmaker. Op 27-jarige leeftijd werd hij opgenomen in het Amsterdamse zadelmakersgilde. Hij verbleef de rest van zijn leven in Amsterdam.

In 1697 trouwde Schijnvoet voor de tweede keer, ditmaal met Cornelia de Rijck. Zij was net als Alida Withoos een dochter van een schilder en schilderde zelf vogels, vlinders en Surinaamse insecten. Tot aan zijn dood bekleedde Schijnvoet verschillende ambtelijke functies; aan het gerecht, in het stadshuis en vanaf 1703 in het weeshuis aan de Prinsengracht waar hij woonde en overleed. Ook Alida Withoos woonde vanaf 1701 aan de Prinsengracht evenals de schilder van bosstillevens, Otto Marseus van Schriek. Jammer genoeg is de locatie van hun woningen niet bekend. Tot de 'uytmuntende party' die na de dood van Schijnvoet geveild werd, behoorden ook 120 tekeningen van Surinaamse insecten van zijn vrouw. Deze tekeningen die qua niveau zeker met die van Maria Sybilla Merian zijn te vergelijken, bevinden zich nu in de collectie van de Koninklijke Academie voor Wetenschap in Stockholm.[3]

Alhoewel Schijnvoet niet zeer vermogend was, verzamelde hij wel Romeinse munten en penningen, tekeningen, prenten, boeken en naturalia. Deze bijzondere en kostbare verzameling was voor hem tevens studiemateriaal. Hij hield zich dagelijks met de bouwkunst en de tuinkunst bezig. Zodoende bekwaamde hij zich als dilettant tot een ontwerper op professioneel niveau. Als adviseur en leermeester stelde hij zijn kennis en kunde ten dienste van hoveniers aan de het hof van tsaar Peter de Grote en aan David van Mollem, de doopsgezinde zijdefabrikant op Zijdebalen aan de Vecht. Hij publiceerde verscheidene werken, zoals de twee delen van Voorbeelden der Lusthof-Cieraaden met tuinvazen, gesnoeide pyramiden en andere tuinornamenten. Het boek is opgedragen aan Christoffel Brants (1664-1732), de eigenaar van de buitenplaats Petersburg. Schijnvoet was de bezorger de uitgave van het boek D'Amboinsche Rariteitenkamer (1705) van de VOC-beambte G.E. Rumphius. Dit boek over schelpen, gesteenten, koralen en dergelijke naturalia van het Oostindische eiland Ambon werd opgedragen aan Simon Schijnvoet en Hendrik d'Acquet, beiden verzamelaars en bezitters van rariteitenkamers of -kabinetten.

leesverder


[1] Catalogus van een uytmuntende Party Tekeningen en Prenten … Alles nagelaten door Simon Schijnvoet, in zijn leeven Substituut Schout en Hoofd-Provoost van het Aelmoesseniers Weeshuys. De Verkooping zal geschieden …op Woensdag 18 February, Ao. 1728 ten huyse van de Overledene, …

[2] J. Meijer, 'De buitenplaats Petersburg, een ontwerp van Simon Schijnvoet', Bulletin KNOB 95 (1996) no. 6, p. 202-204

[3] Tentoonstellingscatalogus: Kvinnor i Naturalhistorien. Fran 1600-talets samlare och illustratörer till modern vetensckap. Utställning pa Observatoriemuseet, Stockholm (Stockholm, 1998)